Հիշարժան տարեթվեր
Դեկտեմբերի 25-ը Քրիստոսի ծնունդը` արևմտյան քրիստոնյաների մոտ
![Դեկտեմբերի 25-ը Քրիստոսի ծնունդը` արևմտյան քրիստոնյաների մոտ Դեկտեմբերի 25-ը Քրիստոսի ծնունդը` արևմտյան քրիստոնյաների մոտ](up/article/big/file_22570_351843.jpg)
Սուրբ Ծնունդը համարվում է մեծ տոն, որը հաստատվել է ի հիշատակ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան` Բեթղեհեմում: Քրիստոսի ծնունդը քրիստոնեական կարևորագույն տոներից է և դարջել է պետական տոն աշխարհի ավելի քան 100 երկրներում: Դեկտեմբերի 25-ին Քրիստոսի ծնունդը նշում են ոչ միայն կաթոլիկները, այլև աշխարհի շատ երկրների ուղղափառները, լյութերականները և այլ բողոքական խմբեր:
Քրիստոնյաների կողմից Ծնունդը նշելու առաջին հիշատակումները սկսում են IV դարից: Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան իրական տարեթվի հարցը վիճելի է և եկեղեցական հեղինակությունների կողմից միանշանակորեն չլուծված: Հնարավոր է, դեկտեմբերի 25-ի ընտրությունը պայմանավորված է այդ օրը եկող հեթանոսական արևային տոնի հետ՝ «Անհաղթահարելի Արևի ծնունդը», որը Հռոմում քրիստոնեություն ընդունելուց հետո համալրվեց նոր բովանդակությամբ:
Ժամանակակից վարկածներից մեկի համաձայն՝ տարեթվի ընտրությունը տեղի է ունեցել վաղ քրիստոնյաների կողմից Աստվածային մարմնավորման և Զատիկի համաժամանակյա տոնակատարության ժամանակահատվածի տրամաբանությամբ: Համապատասխանաբար այդ տարեթվին (մարտի 25) ավելացնելով 9 ամիս, Ծնունդը դառնում է ձմեռային արևադարձի օրը: Քրիստոսի Ծննդյան տոնն ունի նախնական տոնակատարության 5 օր (դեկտեմբերի 20-24) և 6 օր՝ ետտոնակատարության:
Տոնի նախօրեի երեկոյան` դեկտեմբերի 24-ին խիստ, հատուկ պասի են հետևում, որը ստացել է «ճրագալույց» անվանումը, քանի որ այդ օրը սննդի մեջ օգտագործվում է սերմնահյութ՝ ցորենի կամ գարու հատիկներ պարունակող մեղր: Ավանդույթի համաձայն` ճրագալույցի պասն ավարտվում է այն ժամանակ, երբ երկնքում հայտնվում է առաջին երեկոյան աստղը: Տոնական երեկոյին հիշվում են նոր կտակարանային մարգարեություններն ու իրադարձությունները, որոնք վերաբերում են Փրկչի ծննդին: Ծննդյան ժամերգությունները կատարվում են երեք անգամ՝ արևածագին և երեկոյան, որը խորհրդանշում է Քրիստոսի Ծնունդը` Հոր Աստծո արգանդում, Աստվածամոր փորում և յուրաքանչյուր քրիստոնյայի հոգում:
XIII դարում` սուրբ Ֆրանսիսկո Ասսիզսկի ժամանակ, սովորույթ էր տաճարներում երկրպագման համար մսուրներ դնել, որոնցում տեղադրվում էր մանուկ Հիսուսի կերպարը: Ժամանակի ընթացքում Ծննդից առաջ մսուրներ սկսեցին դնել ոչ միայն տաճարներում, այլև տներում: Տնային ապակեպատ արկղերի մակետները ներկայացնում են քարանձավը, իսկ մսուրներում պառկած է Մանուկ Հիսուսը: Նրա կողքին Աստվածամայրն է, Հովսեփը, հրեշտակը, երկրպագման եկած հովիվները, նաև կենդանիներ՝ ցուլ, ավանակ և այլն: Ներկայացվում են նաև ամբողջական տեսարաններ ժողովրդական կյանքից` սուրբ ընտանիքի հետ մեկտեղ ժողովրդական հագուստով գյուղացիների:
Եկեղեցական և ժողովրդական ավադույթները ներդաշնակ միահյուսվել են Ծննդյան տոնակատարության մեջ: Կաթոլիկ երկրներում շատ հայտնի է երիտասարդների և երեխաների երգերով ու բարի ցանկություններով տնետուն շրջելու սովորույթը։ Շրջողներն ի պատասխան ստանում են նվերներ՝ երշիկ, բոված շագանակներ, ձվեր, բլիթներ, քաղցրավենիք: Ժլատ տերերին ծաղրում են և նրանց ահաբեկում աղետներով: Այս ամենի ժամանակ մասնակիցները դիմակավորվում են կենդանիների մորթիներով, իսկ նրանց ուղեկցում են երգն ու ուրախությունը:
Նման սովորույթը բազմիցս քննադատվել է եկեղեցական իշխանությունների կողմից` որպես հեթանոսական, որին հետևել է սովորույթի ուժի աստիճանաբար պակասելը ու ավանդական դարձել միայն հարազատների, հարևանների ընկերների մոտ այցելելը։
Ծննդյան տոներին Արևի հեթանոսական պաշտամունքի վերապրուկների մասին վկայում է տանը արարողակարգային կրակ վառելու ավանդույթը՝ «սուրբ ծննդյան ճղոնը»: Հետևելով հանդիսավոր արարողակարգերի՝ տուն էին բերում, վառում՝ միաժամանակ աղոթելով ու խաչ անելով (փորձ` հաշտեցնելու հեթանոսական արարողակարգը քրիստոնեական կրոնի հետ):
Փայտի կտորը ծածկում էին ցորենով, վրան լցնում մեղր, գինի և կարագ, վրան դնում սննդի կտորներ ու դրան դիմում որպես կենդանի էակի` պատվին բարձրացնելով գինու գավաթներ: Ծննդյան տոնակատարության ժամանակ սովորույթ էր կտորներ բաժանել` «Ծննդյան հացը», հատուկ անհամ նշխարներ, Ադվենտի ժամանակ տաճարներում օծված։ Դրանք ուտում էին ինչպես տոնական սեղանից առաջ, այնպես էլ տոնի հետ կապված միմյանց շնորհավորանքների և ողջույնների ժամանակ:
Ծննդյան տոնի բնորոշ տարրը տանը զարդարված եղևնի դնելու սովորույթն է: Այս հեթանոսական ավանդույթը ծնվել է գերմաներենով խոսող ազգերի մոտ, որոնց արարողակարգերում եղևնին կյանքի և պտղաբերության խորհրդանիշն էր:
Կենտրոնական և Հյուսիսային Եվրոպայի ժողովուրդների մոտ` քրիստոնեության տարածմանը զուգընթաց, գույնզգույն գնդերով զարդարված եղևնին նոր խորհրդանիշ է ձեռք բերել, որով զարդարել են բնակարանը դեկտեմբերի 24-ից՝ որպես առատ պտուղներով դրախտի ծառի խորհրդանիշ:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Հունիսի 4-ը Ագրեսիայի զոհ անմեղ երեխաների միջազգային օրն է Հունիսի 4-ը Ագրեսիայի զոհ անմեղ երեխաների միջազգային օրն է](up/article/small/file_29617_7184186.jpg)
«Իսրաելի ագրեսիայի ակտերի զոհեր հանդիսացող պաղեստինցի և լիվիացի անմեղ երեխաների մեծ քանակից ցնցված» ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեան 1982 թ. օգոստոսի 19-ին Պաղեստինի մասին իր արտակարգ...
![](images/calendar.png)
![Հունիսի 2-ը Առողջ սնվելու օրն է. սկսեք ձեր կատարելության ուղին Հունիսի 2-ը Առողջ սնվելու օրն է. սկսեք ձեր կատարելության ուղին](up/article/small/picture_18533.jpg)
Այսօր` հունիսի 2-ին, Առողջ սնվելու օրն է: Այս տոնը դեռ պաշտոնական չէ, այն նախաձեռնել են նիհարողների համար սոցիալական ցանցի մասնակիցների մի խումբ...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 31-ը` Առանց ծխախոտի միջազգային օր Մայիսի 31-ը` Առանց ծխախոտի միջազգային օր](up/article/small/file_26293_205814.jpg)
1988 թվականին Առողջապահութհան միջազգային կազմակերպությունը մայիսի 31-ը հայտատարեց առանց ծխախոտի միջազգայի օր: Միջազգային հանրության առաջ խնդիր էր դրվել հասնել այն բանին, որ XXI դարում ծխախոտի...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 28-ը Հայաստանի Առաջին Հանրապետության օրն է Մայիսի 28-ը Հայաստանի Առաջին Հանրապետության օրն է](up/article/small/file_29409_8899608.jpg)
Ամեն տարի մայիսի 28-ին Հայաստանի բնակիչները Առաջին Հանրապետության օրն են նշում: Այս տոնի երկրորդ անունը Ինքնիշխանության վերականգնման օր է: 1918 թ. մայիսի 28-ին ավելի քան վեց դար տարբեր նվաճողների...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 17-ը` Հոմոֆոբիայի դեմ պայքարի միջազգային օր: Մայիսի 17-ը` Հոմոֆոբիայի դեմ պայքարի միջազգային օր:](up/article/small/file_25681_6190851.jpg)
Հոմոֆոբիա տերմինն առաջացել է հունարեն homо- միանման և phоbos- վախ բառերից: Այս տերմինը շրջանառության մեջ է դրվել 1972 թ.: Մինչ այդ երևույթը, որն այսօր կոչվում է հոմոֆոբիա, հասարակական նորմա էր...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 15-ը` ՁԻԱՀ-ից մահացած մարդկանց հիշատակի համաշխարհային օր Մայիսի 15-ը` ՁԻԱՀ-ից մահացած մարդկանց հիշատակի համաշխարհային օր](up/article/small/picture_15485.jpg)
ՄԻԱՎ վարակի համաճարակն իր ներգործությամբ և կործանարար չափերով աշխարհում արտակարգ իրավիճակ է ստեղծել: Առաջին անգամ արձանագրվելով 1981թ.-ին ԱՄՆ-ում, այսօր ՄԻԱՎ վարակը տարածվել է բոլոր մայրցամաքներում...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 11-ը Մայրերի օրն է Մայիսի 11-ը Մայրերի օրն է](up/article/small/file_29041_9422737.jpg)
Ամեն տարի մայիսի երկրորդ կիրակի օրը եվրոպական շատ երկրներում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Չինաստանում և Ճապոնիայում նշվում է ամենալուսավոր և ամենաբարի տոներից մեկը՝ Մայրերի օրը...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 9-ը Հաղթանակի օրն է Մայիսի 9-ը Հաղթանակի օրն է](up/article/small/file_29033_2854207.jpg)
Պատերազմը միշտ անսպասելի է սկսվում, թեև մեկ սերունդ հետո պատմաբանների համար այն անխուսափելի է թվում: 1941թ. սկսեց ամենասարսափելի, ամենամոտիկ, ամենաթանկ Հայրենական Մեծ պատերազմը: Ասում են, առանց...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 8-ը՝ Կարմիր Խաչի և Կարմիր Կիսալուսնի համաշխարհային օր Մայիսի 8-ը՝ Կարմիր Խաչի և Կարմիր Կիսալուսնի համաշխարհային օր](up/article/small/file_29034_7986187.jpg)
Կարմիր Խաչի և Կարմիր Կիսալուսնի համաշխարհային օրը (World Red Cross and Red Crescent Day) նշվում է ամեն տարի մայիսի 8-ին և հաստատվել է շվեյցարացի գործարար, հասարակական գործիչ և հումանիստ...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 5-ը Հաշմանդամների իրավունքների համար պայքարի միջազգային օրն է Մայիսի 5-ը Հաշմանդամների իրավունքների համար պայքարի միջազգային օրն է](up/article/small/file_15387_2155696.jpg)
Մեզ մոտ հաշմանդամներ են անվանում, Արևմուտքում՝ առողջության սահմանափակ հնարավորություններով մարդիկ: Մայիսի 5-ին միջազգային հանրությունը նշում է Հաշմանդամների իրավունքների համար պայքարի միջազգային օրը...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 5-ը՝ Մանկաբարձուհու միջազգային օր Մայիսի 5-ը՝ Մանկաբարձուհու միջազգային օր](up/article/small/file_28908_6255826.jpg)
Մայիսի 5-ին իրենց մասնագիտական տոնը նշում են մարդիկ, ում հոգատար ձեռքերի շնորհիվ մեզնից շատերն են ծնվել: Ավելի քան երկու տասնամյակ շարունակ մայիսի 5-ը համարվում է Մանկաբարձուհու միջազգային...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 3-ը՝ Արևի համաշխարհային օր Մայիսի 3-ը՝ Արևի համաշխարհային օր](up/article/small/file_28902_8750568.jpg)
Արևը Երկրին ամենամոտ գտնվող աստղն է, մնացած բոլորը մեզանից գտնվում են անսահմանորեն հեռու: Օրինակ` մեզ ամենամոտ գտնվող աստղ Պրոքսիման՝ Ալֆա Ցենտավրի համակարգից, Արևից 4,22 լուսային տարի հեռավորության...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 3-ին նշվում է Ասթմայի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը Մայիսի 3-ին նշվում է Ասթմայի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը](up/article/small/file_28904_4003493.jpg)
Ամբողջ աշխարհում ավելի քան 150 միլիոն մարդ տառապում է բրոնխիալ ասթմայից: Հանրության ուշադրությունը բրոնխիալ ասթմայով հիվանդացության աճի խնդրի վրա հրավիրելու նպատակով, 1998 թվականից սկսած, ամեն մայիս ամսվա...
![](images/calendar.png)
![Մայիսի 2-ը ասթմայի համաշխարհային օրն է Մայիսի 2-ը ասթմայի համաշխարհային օրն է](up/article/small/file_15381_7782263.jpeg)
Յուրաքանչյուր տարի մայիսի առաջին երեքշաբթի օրը նշվում է Ասթմայի համաշխարհային օրը, որը հռչակվել է ԱՀԿ-ի կողմից և անցկացվում է ՙԱսթմայի դեմ գլոբալ նախաձեռնության՚ (Global Initiative for Asthma – GINA) հովանու ներքո: Ամենամյա միջոցառման...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն